BİLGİLENME KÜLTÜRÜ
Çağımızda bilgi uzmanların elinden çıktı topluma yayıldı. Eskiden tıp dalında yaşananları sadece uzmanlar bilir araştırır ve uygulardı. Uygulanmaya kadar olan kısımları bu gün herkes tarafından bilinebilmekte. Eğitim durumu yükseldikçe insanlar daha fazla bilgilenmekte, bilgilenme kader çizgimizi değiştirmekte diye düşünülüyor. İnsanlar kendileriyle ilgili konulara daha fazla kafa yormaya da başladılar.
Eğitimle fırsat eşitlikleri yaratılabiliyor. Çağımızla ilgili bütün bunlar ilk bakıldığında doğru gibi görünebilir, ama ne yazık ki gerçeklerden bir kaçına bakarsak olaylara daha yakından görmüş oluruz. İnternette konferanslar var detayları yok. İçerikleriyle ilgili bilgileri bulmak olanaksız. Başlıkların altı boş
Gerçek şu; eğitim sistemleri insanların toplumdaki yerlerini haklı olarak elde etmelerini tam olarak sağlıyor denilemez. Çocuklarımızın bilgilenme kültürlerini kaderlerine bırakmamalıyız.
VERİLEN DEĞERLER
Eğitimle toplumun değerlerimi aktarılır yoksa bazı egemen sınıfların değerleri mi aktarılır, diye soran görüşler de var. Kuşaktan kuşağa eğitimle aktarılan bu değerlerin irdelenmesi gerekir. Bu konunun sosyologlarla zaman zaman incelenmesi toplum için çok yararlıdır.
Okullarda sağlanan maddi kaynakların başarıyı çok az etkilediğini kabul eden araştırmacılar haksız denilemez. Eğitimde eğitsizlik aslında okudukları okulun olanaksızlıklarından kaynaklanmıyor. Ayni şartlar ve olanaklarda hazırlanan bir okulun öğrencileri arasındaki fark hemen hemen hiç değişmiyor. Okulu çok mükemmel donatıldı diye, yoksul çevrede eğitilen bir çocuğun bilgi almasında büyük farklılıklara rastlanmıyor. Okulları donatmak yerine çocukların yaşam koşullarını, çevrelerini, bulundukları ortamları donatmak gerekebiliyor.
Etkileyen ne?
Genelde sol eleştirilerden sıkça duyulan eğitim eğitliğidir. Oysa ki eğitim eşitliğinin sınıf farklılıklarını ortadan kaldırmak için, yeterli olmadığı uzmanlarca kabul ediliyor.
Yaşadıkları çevreden, mahalleden, oturdukları evden kaynaklanır. Buna çözüm olarak; yoksul evlerde ve mahallelerde oturan gençlerin zengin ve daha iyi şartlarda yaşayan arkadaşlar edinmeleri bazen onlarla birlikte ayni şartlarda kalmaları iyi etkiler yapıyor. Onları özgür bir ortama taşıyor(Sosyolog James Coleman) Sınıf içinde bile daha iyi durumdakilerle arkadaşlık etmeleri onları tırmanmayla da olsa sürüklüyor.
Yükselme Hırsı
Aslında yükselme hırsı bulaşıcıdır. Alt sınıflardan geldiğinin düşünülmesi yanlış olur. Yükselme hırsı üst durumda olanlardan alt durumda olanlara aşılanır. Hangi durumdaki kültürün daha iyi durumda olduğuna politikalar eğitim sistemiyle karar veriyorlar. Sağ veya sol kültürler aşılanıyor. Eğitim bunların ilk ana aşı noktaları. Aslında sınıfsal eşitsizlikler eğitimle kuvvetlendiriliyor. Eğitime keyfi gibi bakmak çok yanlış olur. Hiç de keyfi değildir, bir takım iktidarların elinin altında topluma sunulur. Gençler ya da çocuklar ayni okullarda okuyup, bahçelerde dolaşıyor, ayni sınıflarda deneyler yapıyorlar. Ne yazık ki, yaşadıkları ortam, ev yaşamları, aile yapıları onların ayni eğitim yollarından geçmelerini engelliyor.
Çocuğun Meslek Liseli Olması
Türkiye’deki sistem özellikle Üniversite seçerken gençleri bu tür seçimlere zorluyor. Türkiye’de Meslek liselerini seçenlerin aile durumlarına bakılırsa ne demeye çalışıldığı daha rahat anlaşılabilir. Bunların önleri de bazı teknik puanlamalarla tıkandığında ilerleme profillerinde özgürlükten söz edilebilir mi?
Örnek İmam Hatip liseliler olursa; liselerini bitirdikten sonra bile farklı ve çağdaş bir değişimle kültür benimseme şans yolları tamamen tıkanmakta, öyle kalmaya zorlanmakta. Küçük yaşta dini eğitim alıp almamaya aileleri ya da eğitimcileri karar verir gibi görünse de bazı politikalar onlara bu eğitim kapılarını açarak, devlet kesesinden dini eğitime hazırlanmaktalar. Bütün meslek liselilerden söz etmemiz gerekirse; kendi arzularının dışında bir okula devam eden çocukların özgürlüğünden söz edilebilir mi? Özgürlükleri ellerinden alındığı gibi yollarının devamında başka sıkıntılar onları beklemekte. Bu dünyada siyasetin karıştığı ortamlarda daha da belirgin olarak görünmekte. Daha sonraki yaşamlarında önce çizilen yollarından puanlama ve hazırlanan olanaklar nedeniyle uzaklaştırılmakta. Bazı meslekleri seçme şansını genç adına başkaları çok önceden karar vermekte.